Theodorakis 100. yaş gününde İzmir'de anıldı

 TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan etkinlikteki konuşmasında, iki partinin ortak mücadelesinin önemini vurguladı. "Yoldaşlığımız, dostluğumuz tarihsel sınavlardan geçmiş ve her geçen gün daha da gelişerek bugüne gelmiştir. Birbirimizden güç alıyor, birbirimizden öğreniyor, burada olduğu gibi şarkılarımızı birlikte söylüyoruz. Emin olun ve güvenin ki bu bölgede barışın, eşitliğin, kardeşliğin, sosyalizmin bayrağını da birlikte yükseltecek, yeni bir yaşam kuracağız” dedi.

Bir Asır Theodorakis

İnsanlığa önemli eserler kazandırmış olan ve tüm dünyada komünist kimliği ile tanınan Yunan aydın ve besteci Mikis Theodorakis’in 100. doğum günü kapsamında Türkiye Komünist Partisi (TKP) ve Yunanistan Komünist Partisi (YKP) tarafından “Bir Asır Theodorakis” başlığıyla ilki Yunanistan’ın Sakız Adası’nda düzenlenen etkinlikler İzmir'de devam etti. 

İzmir Bostanlı Demokrasi Meydanı'ndaki buluşmaya yoğun ilgi gösteren İzmirlileri TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan ve YKP Siyasi Büro Üyesi Nikos Sofianos selamladı. 

‘Theodorakis’in müzikal mirası militan yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır’

YKP Siyasi Büro Üyesi Nikos Sofianos konuşmasında TKP ve YKP’nin ortak mücadelesinin önemine dikkat çeken Sofianos, Theodorakis’in çok yönlü mirasının, hem samimi bir yurtseverlik hem de güçlü bir enternasyonalizm taşıdığını vurguladı. 

Sofianos, Dünyada ve bölgemizde emperyalist saldırganlık tırmanırken Sakız Adası ve İzmir’de düzenlenen konserlerin Ege’nin iki yakasının halkları adına güçlü bir dostluk ve dayanışma mesajı verdiğini ve bu nedenle özel bir anlam ifade ettiğini belirtti:

"Öncelikle, Yunanistan Komünist Partisi’nin içten, yoldaşça selamlarını hepinize iletiyoruz" diyen Sofianos, "Halklarımızın ürettiği zenginliğe yaraşır, daha iyi bir yaşam için verdiğimiz ortak mücadelede partilerimiz arasındaki kardeşçe ilişkileri güçlendirmek amacıyla bugün burada sizlerle yoldaş, dost ve komşu olarak bir araya gelmekten büyük bir memnuniyet duyuyoruz.

Bu yıl, yalnızca Yunanistan’da değil, uluslararası alanda da toplumsal kurtuluş mücadelesine büyük katkılar sunmuş, önemli Yunan besteci Mikis Theodorakis’in doğumunun 100. yılını kutluyoruz. Bu muazzam kültürel mirası birlikte onurlandırmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Theodorakis’in devasa müzikal mirası, onun militan yaşam mücadelesinin ayrılmaz bir parçasıdır; başka türlüsü de olamazdı. Henüz 17 yaşında Yunanistan Komünist Partisi’ne katılmış, 1944 Aralık ayında Atina Muharebesi’nde İngiliz emperyalizmine karşı direnişte yer almış, sonrasında burjuva devletinin baskıları altında yıllarca hapis ve sürgünde kalmıştı. Nitekim siyasi vasiyetinde belirttiği gibi, “Bu dünyadan bir komünist olarak ayrılmak” istemişti."

‘Onun eserleri bize güç katıyor’

Sofianos konuşmasına şöyle devam etti: "Bugün Theodorakis’in şarkıları, halklarımızı sömüren burjuva hükümetlerin sermayenin kârlarını artırmak uğruna işçilerin haklarını çiğneyen, halkı enflasyon ve hayat pahalılığıyla ezen, onları emperyalist savaşların batağına sürükleyen politikalarına karşı yürüttüğümüz günlük mücadelede bize hâlâ ilham veriyor. Onun eserleri, üretim araçlarının devletleştirildiği, bilimsel merkezi planlamaya dayanan işçi sınıfı iktidarı hedefinde, yani sosyalizm–komünizm mücadelesinde bize güç katıyor. Ülkemizi NATO ve AB gibi emperyalist ittifakların, ABD ile kurulan stratejik bağların pençesinden kurtaracak yol da budur.

Theodorakis’in çok yönlü mirası, hem samimi bir yurtseverlik hem de güçlü bir enternasyonalizm taşır. Kendi sözleriyle, halkının sesinin “insanlığın ortak ve coşkulu şarkısında diğer halkların sesleriyle birleşmesini” istiyordu ve görüldü ki, bunu fazlasıyla başardı. 

‘Ezilen halkların yanında oldu’

Müziği Yunanistan’ın sınırlarını aştı; dünyanın dört bir yanındaki emekçilerin acılarını, umutlarını ve özlemlerini evrensel bir dille ifade etti. Yannis Ritsos ve Odisseus Elitis gibi büyük Yunan şairlerinin eserlerini bestelemekle kalmadı; Federico García Lorca, Pablo Neruda ve Türk halkının büyük komünist şairi Nâzım Hikmet’in eserlerini de müziğiyle buluşturdu. Uzun sanat yaşamı boyunca hem sanatıyla hem de siyasi mücadelesiyle ezilen halkların yanında oldu. Filistin halkının haklı davasına verdiği destek, bugün hâlâ onların özgürlük mücadelesi açısından büyük anlam taşımaktadır. Filistin marşını bestelemesi ve 2015’te onursal Filistin vatandaşlığıyla onurlandırılması da bu bağlılığın göstergesidir. Theodorakis’in sanatsal ve toplumsal katkıları, Sovyetler Birliği tarafından Lenin Barış Ödülü ile de dünya çapında takdir görmüştür.

'Milliyetçilik zehrine cevap veriyoruz'

İki gün önce Sakız Adası’nda düzenlenen konser gibi, bugün İzmir’de gerçekleştirdiğimiz ortak konser de özel bir anlam taşımaktadır. Zira Ukrayna’da emperyalist savaş milyonlarca insanın yaşamını yok ederken emperyalistler ganimet pazarlıkları yapmakta, tehditlerle çatışmayı tırmandırmaktadır. Katil İsrail devleti, kahraman Filistin halkına yönelik soykırımını yoğunlaştırmakta, onları kitlesel sürgünlerle topraklarından koparmayı planlamaktadır. Suriye, Lübnan, İran halklarına ve daha nicelerine yönelik emperyalist saldırılar sürmektedir. İşte bu koşullar altında halklarımız adına güçlü bir dostluk ve dayanışma mesajı veriyoruz. Halklarımızın, bölgedeki burjuva hükümetlerin savaş kışkırtıcılığına, NATO ve AB’nin emperyalist planlarına karşı ortak bir çıkarı olduğunu haykırıyoruz. Sermaye sınıfının ve hükümetlerin yaymaya çalıştığı milliyetçilik zehrine karşı cevap veriyoruz.

Partilerimiz, bu karmaşık koşullarda mücadelelerini sürdürmekte ve işbirliğini daha da güçlendirmektedir. Birçok alandaki deneyimlerimizi paylaşmakta, sermaye sınıfı ve emperyalist güçlerin planlarına karşı ortak tutumlar geliştirmekteyiz. Ortak bir sosyalist–komünist toplum görüşünü savunmaktayız. Burjuva sınıfların çekişmelerini, hükümetlerin silahlanma ve maceracı politikalarını, sınır ihlallerini ve uluslararası anlaşmaların çiğnenmesini kınayan tutumumuz, bugünkü gelişmeler açısından kritik önem taşımaktadır. Bu tutum, Türk ve Yunan halklarının barış içinde yaşama talebini, kapitalist sömürü düzenine karşı ortak mücadelesini, insanın insanı sömürmesine son verme iradesini ve halkların gerçek ihtiyaçlarının karşılanmasını vurgulamaktadır. Halklarımızı emperyalist savaşın öğütücü çarkına sürükleyen nedenleri kökünden temizleme hedefiyle hareket etmekteyiz.

Türkiye ve bölge, daha güçlü bir TKP’ye her zamankinden fazla ihtiyaç duymaktadır’

Uzun tarihleri boyunca YKP ve TKP, sert sınıf mücadelelerinin ateşinden geçmiştir. Her iki ülkedeki komünistler olarak, tarihten gerekli dersleri çıkararak partilerimizi daha da iyi koruyabilir ve güçlendirebiliriz. Bugün partilerimiz, kuruluş ve işleyişlerinde devrimci ilke ve kurallarla, Marksizm–Leninizm teorisi ve işçi sınıfı enternasyonalizmiyle donanmış olarak kararlı adımlarla ileri yürümektedir. İşçi sınıfı içinde köklerini güçlendirme, uluslararası ve yerel gelişmeleri diyalektik bir bakışla analiz etme ve kapitalizmden sosyalizme geçiş sürecine yanıt verecek devrimci stratejiyi zenginleştirme çabalarını artırmaktadır.

Türkiye’deki komünistlerin, işçi sınıfının ve halkın çıkarları için mücadelede daha da ileri adımlar atacağından eminiz. Türkiye ve bulunduğu bölge, daha güçlü bir Türkiye Komünist Partisi’ne her zamankinden fazla ihtiyaç duymaktadır. Mücadelelerinizde sizlere güç diliyoruz. Yaşasın TKP ve YKP! Yaşasın işçi sınıfı enternasyonalizmi!"

TKP Genel Sekreteri Okuyan: Theodorakis’i eksilttiğinizde bir kısırlaşma ortaya çıkar

Sofianos’un ardından Bostanlı’daki büyük buluşmada bir araya gelen İzmirlileri selamlayan TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan, konuşmasında Theodorakis’in de aralarında bulunduğu komünist aydın ve sanatçıların 20. yüzyılda yarattığı birikimin önemini vurguladı.

Mikis Theodorakis’in Yunanistan ve Türkiye’nin dostluğu, kardeşliği ve barış için verdiği mücadeleye değinen Okuyan, iki ülkenin komünist partilerinin bu mücadeleyi büyüterek sosyalizm bayrağını birlikte yükselteceğini ifade etti:

"Bugün burada bir büyük sanatçıyı, müzisyeni ve komünisti anmak için toplandık. Theodorakis öyle bir müzisyendi ki, onu eksilttiğinizde 20. yüzyıldan hemen göze çarpacak bir boşluk, bir kısırlaşma ortaya çıkar. Tıpkı Şostakoviç, Prokofiyev, Haçaturyan, Ernst Busch, Victor Jara, Silvio Rodriguez, Paul Robson ve daha nice müzik insanı olmasaydı ortaya çıkacak boşluk gibi. Tıpkı Aragon, Pablo Neruda, Yannis Ritsos, Nazım Hikmet, Bertolt Brecht, Mihayil Şolohov, Maksim Gorkiy, Jose Saramago’suz bir edebiyat düşünülemeyeceği gibi. Hatırlatmak isterim, bu saydıklarım, “yaratıcılığı yok ediyor”, “tek tipleşmeye yol açıyor” denilen komünizmin yarattığı muazzam birikimi temsil eden sanatçıların sadece küçük bir kısmı." 

‘Irkçılık, şovenizm, savaş çığırtkanlığı bize göre değil’

Okuyan şöyle konuştu: "Mücadele eden, toplumsal sorumlulukla hareket eden bu sanatçıların eserlerinde direniş vardır, yaşama sevinci vardır, dayanışma ve paylaşım vardır. Komünistler insanın alçalmasına izin vermezler, en zor anlarda dahi ayağa kalkmanın, boyun eğmemenin yolunu gösterirler. Sanat biraz da insanı insan yapmanın bir aracı değil midir? Theodorakis bunu en iyi başaranlardandı. Çok erken yaşlarda Theodarakis’in eserleriyle tanışmış olduğum için çok şanslı olduğumu düşünüyorum. Petros Pandis ve Maria Faranduri’nin seslendirdiği şarkıları saatlerce tekrar tekrar dinleyerek büyüdük. Görkemli eseri Canto General’in plağını edindiğimizde kendimizi çok zengin saydık. 

Zorba’ya, Z filmine kattığı değere defalarca şapka çıkardık, heyecanlandık. Birazdan Ege’nin iki yakasından sanatçı dostlarımızdan örnekler dinleyeceğiz ve yine heyecanlanacağız. Teşekkürler koca adam, teşekkürler Mikis Theodarakis. Ve teşekkürler komşuda mücadele eden komünistler, Yunanistan Komünist Partisi’nin militanları, dostları…Theodorakis Yunanistan ve Türkiye’nin dostluğu, kardeşliği ve barış için çok çaba harcayan bir sanatçıydı. Zaten, komünistler için tersi mümkün müdür? Irkçılık, şovenizm, savaş çığırtkanlığı bize göre değil.

‘Sömürüsüz bir dünya için mücadele etmeden barış mücadelesi veremezsiniz’

Bu nedenle birbirine bu kadar yakın, çağlar boyunca iç içe yaşamış halklarımızın arasına girenlerle, onları kışkırtanlara karşı mücadele ediyoruz. Dünyanın hiçbir yerinde emekçi insanların savaştan çıkarı yoktur. Savaşlar, daha fazla kâr etmek için birbirini yiyen sömürücülerin eseridir. Hammadde, enerji ve su kaynakları, tarımsal alanlar, yeni pazarlar, ucuz işgücü peşindeki kapitalist sınıflar bazen kutsallıkları bazen de milliyetçiliği kullanarak yoksul insanları savaşa sürüklerler. O yüzden Ege’nin iki tarafında aynısını söylüyoruz: Sömürüsüz bir dünya için, sömürünün olmadığı bir toplumsal düzen için mücadele etmeden barış mücadelesi veremezsiniz.

‘Sosyalizmin bayrağını birlikte yükselteceğiz’

Yunanistan Komünist Partisi, Theodorakis'in partisi, sosyalizm için mücadele ediyor. Tavizsiz bir biçimde. Tıpkı TKP gibi. Yunanistan Komünist Partisi İkinci Dünya Savaşı’nda Yunanistan’ı işgal etmeye kalkan üç güce karşı arka arkaya silaha sarılan bir parti. İtalyan ve Alman faşistlerine kök söktürdükten sonra Krallığı Yunan halkına karşı korumak için ülkeye gelen İngiliz emperyalistlerine karşı da direnmişlerdi. Çünkü komünistler yurtseverdir. Ülkeleri işgal edilmeye kalkıldığında vatan savunmasının en önünde yer alırlar. Aynı YKP’nin bizim kurtuluş savaşımızda İngiltere’nin desteği ile Anadolu’da işgalci duruma düşen Yunanistan’da bu maceraya karşı itiraz yönelten, direnen tek siyasi güç olduğunu hatırlatmak isterim. Yoldaşlığımız, dostluğumuz tarihsel sınavlardan geçmiş ve her geçen gün daha da gelişerek bugüne gelmiştir. Birbirimizden güç alıyor, birbirimizden öğreniyor, burada olduğu gibi şarkılarımızı birlikte söylüyoruz. Emin olun ve güvenin ki bu bölgede barışın, eşitliğin, kardeşliğin, sosyalizmin bayrağını da birlikte yükseltecek, yeni bir yaşam kuracağız."

Halkların ezgilerini hep birlikte söylediler

Etkinlik Yunan müzisyenler Doros Demosthenous, Angeliki Toumpanaki, Thodoris Oikonomou’nun konserleriyle devam etti. Ardından Mikis Theodorakis’in eşitlik ve kardeşlik için yazılmış bestelerini Gülcan Altan ve orkestrası müzisyen Muammer Ketencoğlu’nun konukluğuyla seslendirdi. Coşkulu kalabalığın alkışları ve danslar eşliğinde devam eden etkinlikte iki orkestra sahnede buluştu. Theodorakis’in “Dövüşmeden Ölmeyiz” adlı eserinin birlikte Türkçe ve Yunanca söylenmesinin ardından etkinlik sona erdi.